Bijgenaamd Monomachus (= de eenzame strijder) (gest. 11 jan. 1055), senator uit de hoofdstedelijke ambtenarenadel, kwam op de troon in 1042 door zijn huwelijk met keizerin Zo? (978-1050). Onbekwaam en lichtzinnig teerde hij vooralsnog op de veiligheid door Basilius II aan de grenzen tot stand gebracht. In zijn laatste jaren begon de aftakeling van de Byzantijnse macht, door de Seldjoekse Turken, de Normandi?rs en door de Petsjenegen. Binnenslands stortte het stevige staatsbestel van het Macedonische Huis ineen, ten gevolge van de machtsuitoefening van een onbezonnen 'civiel regime'. Op kerkpolitiek vlak voltrok zich in 1054 onder het patriarchaat van Michael Caerularius de breuk met Rome
ca. 995 - 1055 (~ 60 jaar)